Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Niezłomnych” jest obchodzony 1 marca. Dlaczego?
1 marca 1951 r. w więzieniu na warszawskim Mokotowie wykonano wyrok śmierci na siedmiu uczestnikach antykomunistycznej konspiracji - członkach IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”: ppłk. Łukaszu Cieplińskim, mjr. Adamie Lazarowiczu, mjr. Mieczysławie Kawalcu, kpt. Franciszku Błażeju, kpt. Józefie Rzepce, por. Karolu Chmielu i por. Józefie Batorym.
W tym roku chcemy zapoznać się bardziej szczegółowo z biografią jednego z wyżej wymienionych Żołnierzy – ppłk. Łukasza Cieplińskiego. W chwili śmierci miał 38 lat. Jego najbardziej rozpowszechnionym wizerunkiem jest zdjęcie, na którym jest bardzo uśmiechnięty (to zdjęcie jest ilustracją do artykułu). Niezwykłą pamiątką, jaka po nim pozostała są więzienne grypsy. Pisał je głównie do żony i syna (zmarł w wieku 25 lat na chorobę nowotworową). Treść jednego z nich:
Wszystkie grypsy zostały zamieszone w publikacji (dostępna w Internecie): Elżbiety Jakimek-Zapart, Sny wstaną… Grypsy Łuksza Cieplińskiego z celi śmierci.
Łukasz Ciepliński urodził się 26 listopada 1913 r. w Kwilczu k. Międzychodu w Wielkopolsce. Rodzice mieli piekarnie i sklep kolonialny. Był jednym z ich ośmiorga dzieci. Po maturze w 1934 r. podjął naukę w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej. We wrześniu 1939 r. brał udział w bitwie nad Bzurą. Uczestniczył w obronie stolicy. Po jej kapitulacji uniknął niewoli.
Do konspiracji wstąpił już na jesieni 1939 r. W grudniu tego roku przedostał się na Węgry, gdzie przeszedł szkolenie przygotowujące go do działalności podziemnej. W drodze powrotnej do kraju został zatrzymany przez Niemców. Trafił do więzienia w Sanoku, skąd uciekł w maju 1940 r. Od wiosny 1940 r. do kwietnia 1941 pełnił funkcję komendanta obwodu Rzeszów Związku Walki Zbrojnej. Przez kolejne cztery lata był inspektorem rejonowym ZWZ - AK Rzeszów. Brał udział w akcji "Burza". W marcu 1945 r. przeszedł do kadrowej organizacji wojskowej "NIE", a następnie Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. Od września do grudnia 1945 kierował okręgiem krakowskim, a później obszarem południowym Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość". Z Rzeszowa przez Kraków trafił do Zabrza. Mieszkał tam z żoną Jadwigą, prowadząc sklep włókienniczo-galanteryjny. W 1947 r. urodził im się syn.
Po aresztowaniach kolejnych trzech Zarządów Głównych WiN, Ciepliński w styczniu 1947 r. stanął na czele IV ZG WiN. W kierowaniu organizacją opierał się na wielu współpracownikach i podkomendnych z rzeszowskiego inspektoratu AK. Odtwarzał rozbitą aresztowaniami strukturę Zrzeszenia, utrzymując łączność z Delegaturą Zagraniczną WiN i rozwijając działalność wywiadowczą i propagandową. 28 listopada 1947 r. został aresztowany. W więzieniu MBP na warszawskim Mokotowie przez trzy lata, do listopada 1950 r., poddawany był okrutnemu śledztwu. Z niektórych przesłuchań skatowanego przynoszono w kocu. Wydaje mi się czasem, że giną moje siły, nie mogę już patrzeć na to, co się dzieje, słuchać jęku mordowanych, na to królestwo szatana - pisał w grypsie do żony. 14 października 1950 r. Cieplińskiego wraz z sześcioma innymi członkami IV ZG WiN Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał na karę śmierci.
W uzasadnieniu wyroku płk Warecki napisał m.in.: Wyrok ten, przeto powinien stanowić przestrogę dla każdego, kto ośmieliłby się podnieść rękę na Władzę Ludową w Polsce i zdobycze mas pracujących. Obrońcy wnieśli apelację, ale Najwyższy Sąd Wojskowy w Warszawie 16 grudnia 1950 r. podtrzymał wyroki. 20 lutego 1951 r. prezydent Bolesław Bierut odmówił skazanym prawa łaski. 1 marca 1951 r. Łukasz Ciepliński i sześciu innych członków IV ZG WiN - zostało rozstrzelanych na terenie więzienia mokotowskiego. Egzekucja rozpoczęła się o godz. 20. Skazani byli kolejno podprowadzani na miejsce kaźni, a kat strzelał im w tył głowy. Ciał zamordowanych nie wydano rodzinom. Pogrzebano je w nieznanym do dziś miejscu.
We wrześniu 2021 r. został przeprowadzony wywiad z żoną Andrzeja Cieplińskiego, poniżej link do artykułu: https://www.muzeumrakowiecka37.pl/kopia-mog%C5%82am-nosi%C4%87-jego-nazwisko-2
Źródła:
1.https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/komunikat.xsp?documentId=3E923019C61766EAC1258964004583A0&symbol=M_WYDARZENIA_KOMUNIKAT [dostęp: 25.02.2024]
2.file:///C:/Users/Asus/Downloads/Sny_wstana_GRYPSY.pdf [dostęp: 25.02.2024]
3.https://dzieje.pl/postacie/%C5%82ukasz-ciepli%C5%84ski-1913-1951 [dostęp: 25.02.2024]
1 marca 1951 r. w więzieniu na warszawskim Mokotowie wykonano wyrok śmierci na siedmiu uczestnikach antykomunistycznej konspiracji - członkach IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”: ppłk. Łukaszu Cieplińskim, mjr. Adamie Lazarowiczu, mjr. Mieczysławie Kawalcu, kpt. Franciszku Błażeju, kpt. Józefie Rzepce, por. Karolu Chmielu i por. Józefie Batorym.
W tym roku chcemy zapoznać się bardziej szczegółowo z biografią jednego z wyżej wymienionych Żołnierzy – ppłk. Łukasza Cieplińskiego. W chwili śmierci miał 38 lat. Jego najbardziej rozpowszechnionym wizerunkiem jest zdjęcie, na którym jest bardzo uśmiechnięty (to zdjęcie jest ilustracją do artykułu). Niezwykłą pamiątką, jaka po nim pozostała są więzienne grypsy. Pisał je głównie do żony i syna (zmarł w wieku 25 lat na chorobę nowotworową). Treść jednego z nich:
Andrzejku! Kochaj Boga i bądź wierzącym katolikiem. […] Kochaj Polskę i miej Jej dobro na uwadze zawsze. […] Kochaj i bądź posłuszny Matce – Twemu Aniołowi stróżowi, która marzy, modli się i żyje Tobą i Twoim szczęściem. Darz Ją dobrocią za siebie i za mnie. Naczelnymi zasadami twego życia niech będą: dobro, prawda, sprawiedliwość i miłość. Ażeby temu sprostać, musisz kształcić swój charakter (silna wola, dzielność, pracowitość, inicjatywa, umiłowanie szlachetnych celów) bez niego niczego nie osiągniesz. […] Musisz kształcić swój umysł, zdobyć szerokie wiadomości. Ucz się pinie. […] Co szlachetne i wielkie – przyjmuj, co płytkie i nikczemne – odrzucaj. […] Bądź skromny, grzeczny i dobro bliźniego miej zawsze na uwadze.
Wszystkie grypsy zostały zamieszone w publikacji (dostępna w Internecie): Elżbiety Jakimek-Zapart, Sny wstaną… Grypsy Łuksza Cieplińskiego z celi śmierci.
Łukasz Ciepliński urodził się 26 listopada 1913 r. w Kwilczu k. Międzychodu w Wielkopolsce. Rodzice mieli piekarnie i sklep kolonialny. Był jednym z ich ośmiorga dzieci. Po maturze w 1934 r. podjął naukę w Szkole Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej. We wrześniu 1939 r. brał udział w bitwie nad Bzurą. Uczestniczył w obronie stolicy. Po jej kapitulacji uniknął niewoli.
Do konspiracji wstąpił już na jesieni 1939 r. W grudniu tego roku przedostał się na Węgry, gdzie przeszedł szkolenie przygotowujące go do działalności podziemnej. W drodze powrotnej do kraju został zatrzymany przez Niemców. Trafił do więzienia w Sanoku, skąd uciekł w maju 1940 r. Od wiosny 1940 r. do kwietnia 1941 pełnił funkcję komendanta obwodu Rzeszów Związku Walki Zbrojnej. Przez kolejne cztery lata był inspektorem rejonowym ZWZ - AK Rzeszów. Brał udział w akcji "Burza". W marcu 1945 r. przeszedł do kadrowej organizacji wojskowej "NIE", a następnie Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. Od września do grudnia 1945 kierował okręgiem krakowskim, a później obszarem południowym Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość". Z Rzeszowa przez Kraków trafił do Zabrza. Mieszkał tam z żoną Jadwigą, prowadząc sklep włókienniczo-galanteryjny. W 1947 r. urodził im się syn.
Po aresztowaniach kolejnych trzech Zarządów Głównych WiN, Ciepliński w styczniu 1947 r. stanął na czele IV ZG WiN. W kierowaniu organizacją opierał się na wielu współpracownikach i podkomendnych z rzeszowskiego inspektoratu AK. Odtwarzał rozbitą aresztowaniami strukturę Zrzeszenia, utrzymując łączność z Delegaturą Zagraniczną WiN i rozwijając działalność wywiadowczą i propagandową. 28 listopada 1947 r. został aresztowany. W więzieniu MBP na warszawskim Mokotowie przez trzy lata, do listopada 1950 r., poddawany był okrutnemu śledztwu. Z niektórych przesłuchań skatowanego przynoszono w kocu. Wydaje mi się czasem, że giną moje siły, nie mogę już patrzeć na to, co się dzieje, słuchać jęku mordowanych, na to królestwo szatana - pisał w grypsie do żony. 14 października 1950 r. Cieplińskiego wraz z sześcioma innymi członkami IV ZG WiN Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał na karę śmierci.
W uzasadnieniu wyroku płk Warecki napisał m.in.: Wyrok ten, przeto powinien stanowić przestrogę dla każdego, kto ośmieliłby się podnieść rękę na Władzę Ludową w Polsce i zdobycze mas pracujących. Obrońcy wnieśli apelację, ale Najwyższy Sąd Wojskowy w Warszawie 16 grudnia 1950 r. podtrzymał wyroki. 20 lutego 1951 r. prezydent Bolesław Bierut odmówił skazanym prawa łaski. 1 marca 1951 r. Łukasz Ciepliński i sześciu innych członków IV ZG WiN - zostało rozstrzelanych na terenie więzienia mokotowskiego. Egzekucja rozpoczęła się o godz. 20. Skazani byli kolejno podprowadzani na miejsce kaźni, a kat strzelał im w tył głowy. Ciał zamordowanych nie wydano rodzinom. Pogrzebano je w nieznanym do dziś miejscu.
We wrześniu 2021 r. został przeprowadzony wywiad z żoną Andrzeja Cieplińskiego, poniżej link do artykułu: https://www.muzeumrakowiecka37.pl/kopia-mog%C5%82am-nosi%C4%87-jego-nazwisko-2
Źródła:
1.https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/komunikat.xsp?documentId=3E923019C61766EAC1258964004583A0&symbol=M_WYDARZENIA_KOMUNIKAT [dostęp: 25.02.2024]
2.file:///C:/Users/Asus/Downloads/Sny_wstana_GRYPSY.pdf [dostęp: 25.02.2024]
3.https://dzieje.pl/postacie/%C5%82ukasz-ciepli%C5%84ski-1913-1951 [dostęp: 25.02.2024]
Red. M. Kaczmarczyk